Co wybrać: fundusze indeksowe czy ETF-y?

|ABC Inwestowania | Szacowany czas czytania artykułu: 7 minut

Celem funduszy pasywnych jest naśladowanie stóp zwrotu konkretnego indeksu. Formalnie mogą przyjąć formę ETF-a bądź funduszu indeksowego. Sprawdźmy, czym się różnią.

Obie formy funduszy w wielu obszarach się różnią, ale mają też kilka cech wspólnych. Najważniejszą z nich jest ten sam cel, czyli dążenie do odzwierciedlania zachowania danego indeksu rynkowego. Fundusze są zarządzane tak, by ich stopy zwrotu były jak najbardziej zbliżone do wyników wybranego indeksu. Czyli w przeciwieństwie do funduszy aktywnych nie mają bić benchmarku w okresach wzrostowych, ale także chronić kapitału w okresach spadkowych. Inwestujemy więc w gotowy koszyk akcji, obligacji czy surowców.

Najważniejsza różnica między funduszami indeksowymi a ETF-ami dotyczy ich konstrukcji prawnej.

Fundusze indeksowe to klasyczne fundusze inwestycyjne, które nie są notowane na giełdzie. To oznacza, że nie wymagają założenia rachunku maklerskiego. Wystarczy kupić jednostki uczestnictwa funduszu bezpośrednio w TFI lub u dystrybutora, płacąc przelewem z konta bankowego. Fundusze indeksowe są wyceniane raz dziennie.

ETF-y (Exchange Traded Funds) to fundusze, które są notowane na giełdzie, są niejako połączeniem funduszu otwartego oraz akcji. Certyfikaty ETF-ów są w ciągłym obrocie giełdowym, można je nabyć lub odkupić w każdym momencie. Trzeba jednak posiadać rachunek maklerski. Certyfikaty są wyceniane w czasie rzeczywistym, a wyceny zależą od ostatniej zawartej na rynku transakcji.

Fakt, że ETF-y są notowane na giełdzie, sprawia, że inwestorzy mają większy wpływ na to, po jakiej cenie kupią / sprzedadzą tytuły uczestnictwa ETF-a. W przypadku funduszy indeksowych ostateczna cena zakupu/sprzedaży jest znana z opóźnieniem, zazwyczaj dopiero kolejnego dnia.

Do inwestowania w większość funduszy pasywnych, czy to indeksowych czy ETF-ów, nie potrzeba wielkich kwot. W przypadku większości krajowych funduszy indeksowych zazwyczaj wystarczy 100-200 zł. Progi wejścia w przypadku ETF-ów mogą być wyższe, co zazwyczaj wynika z konstrukcji prowizji maklerskich (ustalone są min. wartości prowizji).

Kupując ETF nabywamy go po cenie sprzedaży wystawionej przez sprzedającego, a sprzedajemy po cenie kupna wystawionej przez kupującego. Natomiast fundusze indeksowe mają cenę jednolitą - tę samą dla wszystkich kupujących i sprzedających.

	Fundusze indeksowe	ETF-y
Minimalna wpłata	W przypadku większości funduszy indeksowych wystarczy 100-200 zł. W wyjątkowych przyp. – 200 tys. zł.	Poziom zależy od oferty biura maklerskiego. Z racji min. wysokości prowizji maklerskich bardziej opłacalne są wyższe kwoty inwestycji.
Zmiana wartości inwestycji / Realizacja zleceń	Wycena jednostek uczestnictwa obliczana jest raz dziennie w dniach, w których odbywa się sesja na GPW. Zlecenia złożone do konkretnej godziny są realizowane po cenie z tego samego dnia, natomiast złożone po ustalonej godzinie, są realizowane po cenie z kolejnego dnia wyceny.	Wycena tytułów uczestnictwa obliczana jest w czasie bieżącym (w trakcie trwania sesji na GPW w Warszawie lub giełdach zagranicznych). Transakcje kupna i sprzedaży realizowane są w czasie bieżącym, zgodnie z harmonogramem sesji.

Podatki

Spore różnice pomiędzy funduszami indeksowymi i ETF-ami dotyczą sfery podatkowej.

W obu typach inwestycji od zysku płacimy podatek Belki. Ale różnią się sposobem rozliczenia. W funduszach indeksowych, za każdym razem, gdy wychodzimy z inwestycji, to TFI liczy podatek i nas rozlicza (jak w przypadku np. lokat). Z kolei w przypadku ETF-ów rozliczamy się sami – raz w roku. To ma swoje zalety – zyskujemy efektywność podatkową (w rozliczeniu podatkowym możemy uwzględnić zyski i straty z różnych instrumentów), ale i wady – wymaga to więcej pracy. Krajowe domy maklerskie na koniec roku przesyłają nam zestawienie PIT8C, na którego podstawie sami wypełniamy PIT38. W przypadku inwestycji przez zagraniczne domy maklerskie takiego PIT-u nie otrzymujemy.

Dodatkową zaletą funduszy indeksowych jest możliwość uniknięcia podatku przy przenoszeniu środków między funduszami, o ile mamy do czynienia z konstrukcją parasola (jak np. inPZU czy PKO Parasolowy FIO). W ramach takiego funduszu możemy przenosić środki między subfunduszami (konwersje / zamiany) bez ponoszenia kosztów transakcji, a podatek płacimy dopiero przy wyjściu z inwestycji (czyli wyjściu z parasola).

	Fundusze indeksowe	ETF-y
Opodatkowanie zysku	19% podatek od zysków kapitałowych. Odprowadzany automatycznie przez fundusz od dochodu wypłacanego na zakończenie inwestycji. Brak konieczności dodatkowych działań przez klientów. Brak podatku od zysku przy przenoszeniu środków między subfunduszami w ramach parasola.	19% podatek od zysków kapitałowych. Odprowadza go klient – w przypadku krajowych domów maklerskich na podstawie otrzymanego PIT-8C. Obowiązek podatkowy powstaje każdorazowo przy zmianie sposobu inwestowania środków.
Efektywność podatkowa	Brak możliwości kompensacji zysków i strat, jeśli nie inwestujemy w ramach jednego parasola.	Możliwość kompensacji strat i zysków.

Koszty

Jedną z zalet funduszy pasywnych są stosunkowo niskie koszty. Najważniejszym z nich są opłaty bieżące, zawierające w sobie opłatę za zarządzanie oraz inne opłaty, typu prowizje za transakcje portfelowe czy za depozytariusza. Dodatkowo w przypadku funduszy indeksowych mogą być pobierane opłaty manipulacyjne (na platformie KupFundusz.pl nie są pobierane). Natomiast w funduszach ETF dodatkowo dochodzą prowizje maklerskie oraz koszty spread’u. Wysokość prowizji zależy od domu maklerskiego. Generalnie są one ustalone w procentach oraz kwotowo (np. 0,17%, min. 5 zł). W efekcie opłaca się składać zlecenia na nieco wyższe kwoty. Są one pobierane także w przypadku zmiany jednego ETF-a na innego. Koszt spread’u to z kolei różnica w cenach ofert kupna i sprzedaży.

	Fundusze indeksowe	ETF-y
Opłaty bieżące (głównie za zarządzanie)	Tak	Tak
Opłaty manipulacyjne	Opłaty dystrybucyjne przy nabyciu jednostek (często nie są pobierane). Przy zmianie/konwersji pomiędzy subfunduszami w ramach parasola – zazwyczaj brak kosztów.	Prowizje maklerskie – ich wysokość zależy od domu maklerskiego, wyrażona w proc. i min. kwocie. Przy przenoszeniu środków pomiędzy ETF-ami pobierane są standardowe prowizje maklerskie.
Opłaty za prowadzenie rejestru/rachunku	Brak	Tak. Ich wysokość zależy od oferty biura maklerskiego.
Inne koszty	Brak	Koszty spread’u – różnica między ceną kupna i sprzedaży.

Zobacz także:
➡️ Fundusz inwestycyjny - co to jest i w jaki sposób działa?
➡️ Czy warto inwestować w fundusze indeksowe?
➡️ Fundusze indeksowe - tanie i proste inwestowanie
➡️ 16 sposobów na pasywne inwestycje

Oferta funduszy pasywnych

W Polsce mamy do wyboru:

fundusze pasywne oferowane przez TFI. Najszerszy wybór oferuje PZU TFI – w sumie 16 subfunduszy inPZU inwestujących na różnych rynkach na świecie. Poza tym są w ofercie fundusze PKO TFI, Goldman Sachs TFI (dawniej NN Investment Partners TFI), Ipopema TFI oraz Quercus TFI. Wszystkie są dostępne na naszej platformie.
fundusze ETF notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie – obecnie są to ETF-y z oferty Beta Securities oraz zarządzane przez Lyxor;
zagraniczne fundusze ETF dostępne w domach maklerskich.