W 2018 roku fundusze pieniężne ponownie powróciły do łask klientów. Od jego początku do tego typu produktów napłynęło ponad 12 mld zł. Jednak obecny rok wcale nie wydaje się łatwy dla tego typu rozwiązań. Zmiany zachodzące w ostatnich miesiącach na rynku obligacji korporacyjnych oraz wyzwania na przyszłość, przed którymi stoi ten rynek, istotnie zmienią tę kategorię funduszy w najbliższym czasie. Zacznijmy jednak od początku.
Nieodłącznym elementem większości funduszy pieniężnych są obligacje korporacyjne. Instrumenty te emitowane są przez przedsiębiorstwa, w tym banki, i teoretycznie zapewniają wyższą stopę zwrotu niż obligacje skarbowe. Z tego powodu zarządzający chętnie korzystają z nich jako narzędzia zwiększającego raportowane zyski. Wiążą się one jednak z wieloma dodatkowymi ryzykami, z których najważniejszymi są ryzyko kredytowe oraz płynności. Polski rynek obligacji korporacyjnych rozwijał się w ciągu ostatnich lat bardzo dynamicznie. Instrumenty te cieszyły się dużą popularnością nie tylko wśród inwestorów instytucjonalnych, ale także wśród inwestorów indywidualnych. Pomimo wciąż rosnącej podaży, obserwowaliśmy konsekwentne spadki marż kredytowych, czyli premii której inwestorzy wymagają za ponoszenie dodatkowych ryzyk. Rok 2017 obfitował w wiele emisji publicznych przeprowadzanych zarówno na podstawie prospektów emisyjnych, jak i memorandów. Mieliśmy też do czynienia również z licznymi ofertami prywatnymi, kierowanymi głównie do inwestorów profesjonalnych. Fundusze inwestujące w obligacje korporacyjne osiągały w ostatnich latach satysfakcjonujące stopy zwrotu. Również początek 2018 roku zaczął się obiecująco, ale w jego trakcie doszło do licznych zmian na rynku polskiego długu korporacyjnego.
Po pierwsze, obserwować można było rozszerzanie się marż kredytowych na światowych rynkach, co było spowodowane m.in. wzrostami atrakcyjności papierów skarbowych. Polski rynek obligacji korporacyjnych nie jest jednak ściśle powiązany z sytuacją za granicą, a drugim ważnym powodem diametralnych zmian był czynnik specyficzny, czyli problemy spółki GetBack S.A. Emitowane przez nią obligacje oferowane były przede wszystkim inwestorom indywidualnym, ale znalazły się również w portfelach niektórych funduszy inwestycyjnych. Wartość niespłaconych zobowiązań finansowych liczona jest w miliardach złotych i na dzień dzisiejszy nie wiadomo jaką ich część i w jakim terminie uda się odzyskać. Wydarzenie to miało bardzo duże przełożenie na ogólną sytuację na rynku obligacji korporacyjnych. Przede wszystkim zaowocowało istotnymi odpływami aktywów z funduszy obligacji korporacyjnych. Od końca lutego, czyli miesiąca poprzedzającego pierwsze problemy związane z tym windykatorem, do końca sierpnia bieżącego roku wartość aktywów funduszy obligacji korporacyjnych spadła z 18,7 mld zł do 17,1 mld zł. Jest to o tyle istotne, że wcześniej aktywa tego typu funduszy sukcesywnie rosły. W efekcie, na rynku wtórnym pojawiła się podaż obligacji korporacyjnych, co w połączeniu za panującą niepewnością dotyczącą kolejnych umorzeń przełożyło się na spadki cen tych papierów. Średnia stopa zwrotu z funduszy inwestujących w dług przedsiębiorstw oscyluje w tym roku w okolicach zera. Spadki na rynku doprowadziły do tego, że niektóre fundusze obligacji korporacyjnych zrezygnowały nawet z pobierania opłaty za zarządzanie, aby poprawić swój wynik. Znacząco zmniejszyła się również aktywność emitentów na rynku pierwotnym, a te spółki, które decydowały się na przeprowadzenie emisji zmuszone były oferować inwestorom znacznie lepsze warunki i wyższe oprocentowanie niż jeszcze całkiem niedawno. Zanikł też popyt na obligacje ze strony inwestorów indywidualnych, którzy po „efekcie GetBacku” odwrócili się od, jeszcze nie tak dawno temu, popularnego rynku. Warto jednak pamiętać, że oprócz najgłośniejszego i największego przypadku, tj. GetBack, inwestorzy ci regularnie atakowani są w tym roku informacjami o problemach wielu emitentów, czy to z refinansowaniem obligacji czy z łamaniem kowenantów kredytowych. W chwili obecnej mamy do czynienia ze specyficzną sytuacją, że pomimo ważnych prospektów emisyjnych wiele spółek tymczasowo nie prowadzi publicznych emisji obligacji lub wręcz oficjalnie ogłasza, że całkiem rezygnuje z tej formy finansowania.
Polski rynek obligacji korporacyjnych czeka jeszcze wiele wyzwań. Próby zapewnienia większej ochrony inwestorów indywidualnych podejmuje bowiem rząd czy też Komisja Nadzoru Finansowego. Wśród różnych pomysłów można wymienić m.in. ostatecznie nie przyjęte powołanie funduszu rekompensat dla osób wprowadzonych w błąd w procesie oferowania obligacji, zwiększenie nominału obligacji do 400 tys. zł, znaczne ograniczenie limitu podmiotów do których można skierować niepubliczne oferty emisji obligacji czy też obowiązkową dematerializację obligacji oraz ich rejestrację w KDPW. Dużym wyzwaniem będzie również wykup niektórych obligacji oferowanych w przeszłości inwestorom indywidualnym, gdyż emitenci muszą się liczyć z tym, że inwestorzy ci nie będą zainteresowani refinansowaniem długu.
Jak sytuacja na rynku obligacji korporacyjnych ma się do rynku fundusz pieniężnych? Dotychczas na polskim rynku kategoria funduszy pieniężnych stanowiła szeroki zestaw rozwiązań. Znajdziemy tutaj portfele oparte wyłącznie na instrumentach skarbowych, jak i portfele z przeważającą ilością obligacji korporacyjnych. Dodatkowo również w kwestii obligacji korporacyjnych wyróżnimy portfele o większej dywersyfikacji i lepszej jakości emitentów, jak i portfele oparte o bardziej ryzykowne podmioty. Dlatego też próba wyłonienia najbardziej efektywnych funduszy na bazie porównania historycznych stóp zwrotu względem wyników całej grupy nie jest najlepszym rozwiązaniem. Dużo ważniejsze wydaje się spojrzenie w sprawozdanie funduszu i określenie jego słabych stron, jakimi są duże pojedyncze pozycje w obligacjach bardziej ryzykownych emitentów. Cechy, których powinniśmy poszukiwać wybierając fundusz z tego gatunku to traktowanie obligacji korporacyjnych jako dodatek do portfela oraz wysoka dywersyfikacja emitentów. W takim przypadku nawet duże problemy pojedynczych emitentów nie powinny ciążyć istotnie na wyniku funduszu.
W raz z początkiem przyszłego roku lokalne fundusze pieniężne będą musiały również określić na nowo swoją politykę inwestycyjną w związku z wejściem w życie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie funduszy rynku pieniężnego. Zakłada ono bowiem wprowadzenie definicji funduszu rynku pieniężnego (FRP), o polityce inwestycyjnej określonej zdecydowanie bardziej konserwatywnie niż większość funkcjonujących obecnie na rynku funduszy. Portfele typu FRP będą więc musiały posiadać minimum 15% aktywów o zapadalności do 1 tygodnia oraz ryzyko stopy procentowej (duration) na poziomie maksimum 6 miesięcy. Dodatkowo, FRP nie będą mogły inwestować w papiery o terminie zapadalności dłuższym niż 2 lata. To istotna zmiana względem obecnych uwarunkowań rynkowych. Większość funduszy na rynku zdecyduje się więc zapewne na obranie bardziej ryzykownych strategii, co będzie się również wiązało ze zmianą nazw tych funduszy. Bardzo ważne będzie więc dokładne przyjrzenie się nowym strategiom oraz zidentyfikowanie nowych obszarów ryzyka. Jednak przy dobrze przeprowadzonej analizie, stawiając na fundusze o dobrej dywersyfikacji oraz aktywnym zarządzaniu portfelem skarbowym, ostatni wzrost marż kredytowych na rynku obligacji korporacyjnych i skarbowych może okazać się dobrym momentem na wybór takiego konserwatywnego rozwiązania.
Podziel się na:
Rozpocznij dyskusję
Komentarze (0)