Rafał Bogusławski
- W tym artykule:
- Czym jest stopa zwrotu?
- Jak obliczyć stopę zwrotu z inwestycji?
- Co to jest realna stopa zwrotu?
- Rzeczywista stopa zwrotu - co oznacza?
- Jak obliczyć średnią roczną stopę zwrotu z inwestycji?
- Rodzaje stóp zwrotu
- Porównywanie stóp zwrotu z inwestycji
Czym jest stopa zwrotu?
Stopę zwrotu przedstawiamy jako procentowy wskaźnik określający, ile zarobiliśmy lub straciliśmy na swojej inwestycji w stosunku do jej wartości początkowej.
Obliczanie stopy zwrotu pozwala inwestorom ocenić rentowność swoich inwestycji i porównać je z innymi możliwościami na rynku.
Dodatnia stopa zwrotu informuje o osiągniętym w danym okresie zysku, a ujemna stopa zwrotu oznacza stratę z danej inwestycji.
Jak obliczyć stopę zwrotu z inwestycji?
Stopę zwrotu oblicza się korzystając z poniższego wzoru:
Gdzie:
- wartość początkowa inwestycji to kwota, którą zainwestowaliśmy na początku okresu,
- wartość końcowa inwestycji to wartość inwestycji na końcu okresu.
Tak liczona stopa zwrotu daje nam procentową zmianę wartości zainwestowanego kapitału w całym okresie inwestycji.
Jest to najprostsza forma stopy zwrotu - nazywana także nominalną stopą zwrotu, gdyż pokazuje wzrost lub spadek wartości inwestycji w danym okresie bez uwzględniania inflacji czy innych kosztów.
Przykład
Jeżeli zainwestowaliśmy 1000 złotych i po pięciu latach mamy 1500 złotych, to nasza stopa zwrotu z inwestycji wyniosła 50% (w całym 5-letnim okresie inwestycji).
Co to jest realna stopa zwrotu?
Realna stopa zwrotu to miara, który uwzględnia wpływ inflacji na wartość danej inwestycji. Pokazuje opłacalność inwestycji, czyli jaki faktyczny zysk (lub stratę) osiągnęliśmy z inwestycji, biorąc pod uwagę spadek siły nabywczej pieniądza spowodowany wzrostem cen, czyli inflacją.
Jeżeli w okresie naszej pięcioletniej inwestycji łączna inflacja wyniosła 20% to musimy naszą nominalną stopę zwrotu skorygować o 20%.
Wzór na realną stopę zwrotu wygląda następująco:
Gdzie:
- nominalna stopa zwrotu to podstawowa stopa zwrotu (np. 50%),
- stopa inflacji to wskaźnik inflacji w danym okresie (np. 20%).
Przykład
W naszym przykładzie realny zysk z inwestycji wyniesie:
Warto zauważyć, że gdy chcemy policzyć stopę zwrotu wyrażoną procentowo, to obliczenia wykonujemy na ułamkach dziesiętnych.
Dzięki nim wybierzesz fundusze dopasowane do Twoich potrzeb oraz zaplanujesz optymalny portfel inwestycyjny.Korzystaj z nowoczesnych wskaźników i narzędzi analitycznych
Rzeczywista stopa zwrotu - co oznacza?
Kolejne pojęcie, które warto znać to rzeczywista stopa zwrotu. Jest ona bardzo podobna do realnej stopy zwrotu, ale odnosi się do zysków i strat inwestycji po uwzględnieniu wszystkich czynników, które mogą wpłynąć na jej wartość, w tym poniesionych kosztów.
Obejmuje więc nie tylko o wskaźnik inflacji, ale także inne aspekty:
- podatki – np. podatek od zysków kapitałowych;
- koszty transakcyjne – opłaty związane z zakupem lub sprzedażą papierów wartościowych;
- prowizje i opłaty – np. koszty zarządzania funduszem, opłaty brokerów;
- zmiany kursów walutowych – jeśli inwestycja dotyczy obcych walut.
W naszym przykładzie rzeczywistą stopę zwrotu obliczymy odejmując od wartości nominalnej podatek od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatek Belki.
Wzór w tym przypadku wygląda następująco:
Przykład
Przy uwzględnieniu 19% podatku od zysków kapitałowych rzeczywista stopa zwrotu wyniesie:
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:
Jak obliczyć średnią roczną stopę zwrotu z inwestycji?
Używając powyższych wzorów możemy w prosty sposób policzyć stopę zwrotu w okresie całej inwestycji. W świecie inwestycji przyjmuje się jednak, że najważniejsza jest stopa zwrotu uzyskana w skali roku.
Kiedy inwestycja trwa krócej niż 1 rok
Jeżeli inwestycja trwa krócej niż rok, to bardzo często podaje się jej wartość zannulizowaną, by można było porównać ją z innymi inwestycjami, również przeliczonymi na roczne stopy zwrotu.
Przykład
Przyjmijmy, że inwestujemy 1000 złotych na 3 miesiące i po tym okresie mamy zysk w wysokości 30 złotych. Oznacza to, że stopa zwrotu w okresie inwestycji wyniosła 3%. Ale ile wyniosłaby stopa zwrotu w okresie 1 roku, gdybyśmy utrzymali taką zyskowność inwestycji, jak w okresie 3 miesięcy?
Trzy miesiące to ¼ roku, więc intuicyjnie wydaje się, że wystarczy naszą stopę zwrotu pomnożyć przez 4, by uzyskać roczną stopę zwrotu.
I tu pojawia się haczyk😊.
W świecie inwestycji w takiej sytuacji używamy procentu składanego, przyjmując, że w kolejnych okresach inwestujemy kapitał powiększony o odsetki z poprzedniego okresu.
Wzór wygląda następująco:
Gdzie:
- n to liczba okresów inwestycyjnych zawierająca się w roku.
Przykład
W przypadku naszej trzymiesięcznej inwestycji będziemy mieć cztery takie okresy inwestycyjne w ciągu roku. Oznacza to, że nasza roczna stopa zwrotu (przy założeniu reinwestowania kapitału) wyniesie:
Kiedy inwestycja trwa dłużej niż 1 rok
Jeżeli inwestycja trwa dłużej niż rok, to liczymy średnioroczną stopę zwrotu (CAGR). W ten sposób sprawdzimy, ile zarobiliśmy (lub straciliśmy) średnio w każdym roku.
Poniżej wzór na średnią roczną stopę zwrotu (CAGR):
Średnia roczna stopa zwrotu z inwestycji mówi nam o tym, ile nasza inwestycja zarabia każdego roku, jeżeli środki z tej inwestycji są reinwestowane. To użyteczna informacja, bo możemy ja odnieść na przykład do stopy zwrotu, którą możemy uzyskać zakładając lokatę.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:
Przykład
Wracając do naszego przykładu z początku artykułu. Jaką średnioroczną stopę zwrotu uzyskaliśmy z 1000 złotych zainwestowanego kapitału, jeżeli inwestycja trwała 5 lat i przyniosła nam zysk w wysokości 500 złotych?
Podstawiając do wzoru:
Nasza średnioroczna stopa zwrotu z pięcioletniej inwestycji wyniosła 8,45%.
Rodzaje stóp zwrotu
Zazwyczaj inwestorzy mogą porównywać stopy zwrotu obliczane dla różnych okresów inwestycyjnych, zwykle miesięcznych kwartalnych czy rocznych.
Na KupFundusz.pl można sprawdzić wyniki funduszy inwestycyjnych dla następujących przedziałów czasowych:
- 1D - jeden dzień,
- 1M - jeden miesiąc (miesięczna stopa zwrotu),
- 3M – trzy miesiące,
- 12M – jeden rok,
- 36M – trzy lata (trzyletnia stopa zwrotu),
- 60M - pięć lat,
- 120M - dziesięć lat,
- YTD (Year-To-Date) – stopa zwrotu od początku roku do dnia dzisiejszego.
Ponieważ ceny jednostek funduszy inwestycyjnych prezentowane są na ten sam dzień można porównać stopy zwrotu pomiędzy funduszami.
Katalog funduszy inwestycyjnych na KupFundusz.pl
Kiedy stosować różne rodzaje stóp zwrotu?
- 1m (miesięczna) - idealna do analizy krótkoterminowych zmian, takich jak reakcje na nagłe wydarzenia rynkowe;
- 3m, 6m (kwartalna, półroczna) - stosowana do analizy opłacalności inwestycji w nieco dłuższym okresie, kiedy można zauważyć trendy i reakcje na zmiany gospodarcze;
- 12m (roczna) - najczęściej stosowana miara w analizach długoterminowych, pozwalająca ocenić, jak inwestycja sprawdza się przez pełny cykl roku, uwzględniając zarówno wzrosty, jak i spadki na rynku;
- YTD (od początku roku) - często stosowana przez inwestorów do śledzenia rentowności inwestycji w danym roku kalendarzowym.
Różne rodzaje stóp zwrotu pozwalają inwestorom na bardziej precyzyjne monitorowanie wyników inwestycji w zależności od ich krótko- lub długoterminowych celów.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:
Porównywanie stóp zwrotu z inwestycji
Podstawowym celem obliczania stopy zwrotu jest ocena zyskowności inwestycji. Inwestorowi zależy, by była ona możliwie najwyższa. Należy pamiętać, że oczekiwana stopa zwrotu jest jedynie szacunkiem i często różni się od faktycznie osiągniętej, a związane jest to z ryzykiem inwestycyjnym.
W dłuższym horyzoncie potencjalne stopy zwrotu z funduszy akcji powinny więc być wyższe niż te osiągane z funduszy obligacji.
Pamiętajmy jednak, że zasada o wyższych stopach zwrotu z funduszy akcyjnych nie sprawdzi się, jeżeli będziemy je porównywali w czasie trwającej bessy na rynku akcji.
Poniżej przedstawiono średnie stopy zwrotu z funduszy akcji polskich małych i średnich spółek, akcji polskich uniwersalnych i funduszy papierów dłużnych polskich uniwersalne w długim ponad 10-letnim horyzoncie inwestycyjnym.
Średnie stopy zwrotu z różnych rodzajów funduszy inwestycyjnych
Benchmark - co to jest i do czego służy?
Benchmark to punkt odniesienia, do którego porównuje się wyniki swojej inwestycji czy funduszu inwestycyjnego.
Zazwyczaj jest to indeks giełdowy (np. WIG, S&P 500) lub indeks obligacji (np. Treasury Bond Spot Poland Indeks), odzwierciedlające sytuację na danym rynku, na którym dana inwestycja funkcjonuje.
Benchamark pozwala ocenić czy konkretna inwestycja osiągnęła lepsze, gorsze czy podobne wyniki od rynku czy sektora. Pomaga więc inwestorom dokonać obiektywnej oceny efektywności inwestycji i podejmować świadome decyzje na podstawie uzyskanych wyników.
Dzięki narzędziu wykres dostępnym na profilu każdego funduszu na KupFundusz.pl możesz porównywać stopy zwrotu względem wybranych benchmarków rynkowych.
Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:
Na KupFundusz.pl możesz inwestować bez prowizji w ponad 400 krajowych i luksemburskich funduszy inwestycyjnych z 22 TFI!Ponad 400 funduszy inwestycyjnych bez prowizji!
